Оперативная память (ОЗУ, оперативное запоминающее устройство) служит для хранения временных данных операционной системы и программ, с которыми непосредственно работает процессор.
Оперативная память работает только при наличии питания, что отличает ее от энергонезависимых накопителей, таких как жесткие диски и SSD-накопители. Программы загружаются в оперативную память только на время использования, но при этом хранятся на накопителях постоянно (пока не будут удалены).
Компьютерам необходим быстрый доступ к временным данным для запуска программ и выполнения задач. Например, современным компьютерным играм нужно быстро загружать графические ресурсы. Игры используют оперативную память для чтения и записи данных, потому что она намного быстрее энергонезависимых накопителей. Купить оперативную память в Ташкенте можно в интернет магазине Tezz.uz.
Начнём выбор с объёма ОЗУ. За отправную точку возьмём системные требования Windows 10. 64-битной версии этой операционной системы требуется 2 ГБ оперативной памяти, чтобы просто запуститься. Речь даже не идёт о запуске других программ и быстродействии. То есть для компьютера, который будет реально эксплуатироваться пользователем, оперативки нужно в разы больше. Простейшие приложения «съедят» ещё пару гигабайт.
ОЗУ для настольных компьютеров представляет из себя модуль-планку размером (13,5 x 3,2 x 0,3 см) без радиатора. На материнской плате, как правило, есть несколько разъёмов для их установки (например, два или четыре). Это сделано для того, чтобы реализовать двухканальный режим работы памяти, который способен обеспечить 20–30% прироста в производительности. Поэтому лучше взять пару модулей оперативной памяти по 8 ГБ и воткнуть их в слоты одного цвета (так помечаются слоты, работающие в двухканальном режиме), чем один на 16 ГБ — скорость будет выше.
Однако не стоит разбивать всю оперативку на множество планок. Если на материнской плате четыре слота, и вы собираетесь занять их все, то для начала стоит обратить внимание на ваш процессор. Не все процессоры могут работать с 4 планками одновременно из-за этого прежде, чем покупать ОЗУ изучите характеристики своего процессора и материнской платы.
Вам нужны модули того типа, который поддерживает ваша материнская плата. Скорее всего, это будет оперативная память DDR4. Остаётся лишь уточнить форм-фактор.
DIMM (двойной линейный модуль памяти) — это большие модули оперативной памяти, предназначенные для настольных ПК.
SO-DIMM (малый двойной линейный модуль памяти) — это модули памяти меньшего размера, предназначенные для ноутбуков, мини-ПК Intel® NUC и некоторых системных плат малого форм-фактора Mini-ITX (SFF).
Так же следует обратить внимание на такие характеристики как:
DDR4 и SDRAM
В компьютерах используется оперативная память типа SDRAM (синхронное динамическое запоминающее устройство с произвольной выборкой). Синхронная память DRAM синхронизируется с частотой процессора. Память SDRAM постоянно совершенствовалась и теперь дает такие преимущества, как пониженное энергопотребление, повышенная скорость передачи данных и более стабильная передача данных.В современных компьютерах в качестве стандарта используется память DDR4 SDRAM. DDR4 расшифровывается как Double Data Rate 4 (двойная скорость передачи данных 4). Это четвертое поколение технологии DDR, которая заменила технологию SDR (одинарная скорость передачи данных) в памяти SDRAM. Память DDR4 имеет увеличенную скорость передачи данных, увеличенную емкость и более низкое рабочее напряжение по сравнению с памятью предыдущего поколения.
Если вы собираете новый компьютер или заменяете память в относительно новой системе, скорее всего, вам придется иметь дело со стандартной памятью DDR4 SDRAM.
Почему память DDR4 не обладает обратной совместимостью? Потому что она имеет другие тайминги (см. ниже), другое рабочее напряжение, другое количество контактов, а также ряд других отличительных характеристик. Для предотвращения случайной установки шпонка защелки модулей DDR4 расположена не в том же месте, что и у модулей DDR3, то есть, модули DDR4 нельзя вставлять в разъемы DDR3.
Чтобы воспользоваться преимуществом увеличенной пропускной способности с двухканальной памятью, рекомендуется установить хотя бы одну пару модулей оперативной памяти в симметричные разъемы (обычно они имеют цветовую кодировку). Модули должны иметь одинаковую емкость и желательно одинаковую скорость, т. к. если скорости не совпадают, конечную скорость определяет более медленный модуль памяти.
Алгоритм действий чрезвычайно прост. Необходимо открыть спецификацию вашего процессора и посмотреть, на какой максимальной частоте он может работать с памятью. Отметим, что процессоры AMD чаще всего обеспечивают здесь более высокие частоты по сравнению с Intel — просто такова их особенность. Второй шаг — уточните, поддерживает ли выбранную частоту ваша материнская плата. Если нет, то нужно либо выбрать материнскую плату классом выше, либо взять оперативную память с максимальной поддерживаемой частотой.
Сегодня множество компаний производят модули оперативной памяти для компьютеров. Конечно, известные бренды будут стоить чуть дороже. Стоит отдать предпочтение именно им. Второй важный момент: производитель материнской платы, скорее всего, проводил тестирование своей продукции и заявлял совместимость с модулями конкретных производителей. В идеальной ситуации выбранная вами оперативка должна быть именно из рекомендованного производителем материнской платы списка.
Если вы не занимаетесь оверклокингом, то есть разгоном компьютера, дополнительный радиатор для оперативной памяти вам вряд ли понадобится. Это не самый теплонагруженный элемент в компьютере. Модуль ОЗУ чаще всего отлично работает и без дополнительного охлаждения. Можно смело выбирать модель без громоздкого теплоотвода. Но мы согласны: часто комплекты с радиаторами выглядят красивее и эффектнее. Для игровых сборок такая эстетика не будет лишней.
Аналогично обстоят дела с подсветкой. На производительность, скорость и удобство работы она никак не влияет. Но если вы собираете эффектный игровой компьютер, то можно найти на рынке модули с RGB-подсветкой, позволяющей выбрать оттенок свечения и создать особую атмосферу.
Это зависит от разных факторов. Планируете ли вы просто играть в игры в свободное время, или вы будете вести стримы и переключаться между приложениями?
8 ГБ оперативной памяти считается базовым для игр ААА (при минимальных и средних настройках графики). Однако требования к оперативной памяти растут. Например, в игре Red Dead Redemption 2 рекомендуется наличие 12 ГБ оперативной памяти для оптимальной производительности, а Half-Life: Alyx требует не менее 12 ГБ. Если вам необходим достаточный запас, чтобы играть в новые игры в будущем, рекомендуется установить 16 ГБ оперативной памяти.
Если вы планируете не просто играть, а в добавок стримить и играть на средних или максимальных настройках графики, то стоит выбрать набор от 32 ГБ. С таким объемом памяти вы сможете свободно вести прямые трансляции, общаться в чате на Discord и использовать YouTube или Twitch в другом окне.
Если ваш бюджет это позволяет, и вам нужно еще больше оперативной памяти (для 3D-моделирования или других профессиональных приложений), Windows 10 Home и новейшие процессоры Intel Core i9 поддерживают до 128 ГБ. Посмотрите показатель «Максимальный объем памяти» в спецификациях памяти вашего процессора.
Во многих современных компьютерах используется двухканальная память. Двухканальный режим (или режим с чередованием) позволяет контроллеру памяти процессора обмениваться данными с оперативной памятью по двум каналам, выполняя чтение и запись на два модуля памяти одновременно. Это увеличивает доступную ширину полосы пропускания.
Двухканальный режим автоматически включается на большинстве системных плат, где имеется только два разъема DIMM. Однако при использовании двух модулей памяти на системной плате с четырьмя разъемами память необходимо устанавливать на тот же канал. Разъемы обычно имеют цветовую кодировку, и могут быть расположены или рядом, или через один. Конкретные указания можно найти в документации по системной плате.
Для обеспечения идеальной производительности желательно, чтобы все модули памяти имели одинаковую скорость, емкость и тайминги. По возможности следует избегать смешивания и сочетания модулей памяти с разными спецификациями.
Оверклокинг 5 оперативной памяти
Если вы приобрели высокопроизводительную оперативную память, оверклокинг может помочь выйти за пределы ее расчетных спецификаций. Самый простой способ добиться этого — использовать профили Intel Extreme Memory Profile (Intel XMP).
При выборе профиля Intel XMP в BIOS поддерживаемой системной платы выполняется автоматическая настройка напряжения памяти, тактовой частоты и временных характеристик, за счет чего повышается производительность. Эти заранее определенные настройки уже протестированы и сертифицированы для обеспечения стабильности.
Некоторые системные платы позволяют модифицировать профили памяти и изменять точные настройки памяти вручную, используя BIOS.
Operativ xotira (RAM, operativ eslab qoluvchi qurilma) operatsion tizimning vaqtinchalik ma'lumotlarini va protsessor to'g'ridan-to'g'ri ishlaydigan dasturlarni saqlashda xizmat qiladi.
Operativ xotira faqat quvvat bilan ishlaydi, bu esa uni qattiq disklar va SSD-lar kabi energiya talab etadigan drayverlardan ajratib turadi. Dasturlar faqat foydalanish vaqtida operativ xotiraga yuklanadi, lekin doimiy ravishda saqlash qurilmalarida saqlanadi (ular olib tashlanmaguncha).
Kompyuterlar dasturlarni ishga tushirish va vazifalarni bajarish uchun vaqtinchalik ma'lumotlarga tezkor kirish kerak. Misol uchun, zamonaviy kompyuter o'yinlari grafik resurslarni tezda yuklab olishlari kerak. O'yinlar ma'lumotni o'qish va yozish uchun operativ xotiradan foydalaniladi, chunki u energiya talab etadigan drayverlarga qaraganda ancha tezroq.
Tanlovni RAM hajmidan boshlaylik. Boshlang'ich nuqta deb Windows 10 tizim talablarini olsak. Ushbu operatsion tizimning 64-bit versiyasi faqat ishga tushirish uchun 2 GB RAM talab qiladi. Boshqa dasturlarni ishga tushirish va ishlash haqida gap bo’lmadi ham. Ya'ni, foydalanuvchi tomonidan boshqariladigan kompyuter uchun RAM bir necha marta ko'proq bo'lishi kerak. Eng oddiy ilovalar bir necha gigabaytni "yeyishadi".
Ish kompyuterlari uchun RAM — bu radiatorsiz modul (13,5 x 3,2 x 0,3 sm) hajmga ega. Anakart odatda ularni o'rnatish uchun bir nechta ulagichga ega (masalan, ikki yoki to'rtta). Bu 20-30% ish o'sishini ta'minlash imkoniyatiga ega bo'lgan ikki kanalli xotira rejimini oshirish uchun amalga oshiriladi. Shuning uchun ham 8 GBlik RAM modullardan bir nechtasini olish va bir xil rang uyalariga joylashtirish kerak (dualkanal rejimida faoliyat korsatadigan belgilangan uyalarga) — 16 GBlik bitta RAM modulga qaraganda tezligi yuqori bo'ladi.
Ammo, barcha RAMni ko'plab chiziqlarga bo’lish kerak emas. Agar anakart to'rtta uyaga ega bo'lsa va siz ularni barchasini band qilmoqchi bo'lsangiz, unda birinchi navbatda protsessoringizga e'tibor berishingiz kerak. Barcha protsessorlar bir vaqtning o'zida 4 chiziqlari bilan ishlay olmaydi, shuning uchun ham RAMni sotib olishdan oldin protsessor va anakartning xususiyatlarini o'rganing.
Operativ xotiraning turi va chastotasi
Sizga anakartingizga mos modul kerak. Ehtimol, bu DDR4 operativ xotirasi bo'lishi mumkin. Faqat ba’zi form-faktorlarni aniqlash qoldi xolos.
DIMM (ikkitalik chiziqlik xotira moduli) ish kompyuterlari uchun mo'ljallangan katta operativ xotira modullari.
SO-DIMM (kichik ikkitalik chiziqlik xotira moduli) noutbuklar uchun mo'ljallangan kichik xotira modullari, Intel ® NUC mini PC va Mini-ITX (SFF) kichik form-faktor anakartlari.
Shuningdek, quyidagi xususiyatlarga e'tibor berishingiz kerak:
• Hajm: gigabayt (GB) bilan o'lchanadi. Xotira hajmi qanchalik katta bo'lsa, unda ko'proq ilovalar ma'lumotlarini saqlash mumkin. Katta hajmdagi operativ xotira bilan bir vaqtning o'zida ko'proq ilovalar ishlashi mumkin va o'yinlar ko'proq vaqt ma'lumotlarni saqlashi mumkin.
• Tezlik: xotira tezligi soniyada millionlab uzatish operatsiyalari (MT/s) bilan o'lchanadi, xotira tezligi va soat tezligi turli xil narsalar bo'lsada, bu birlik ko'pincha megagertz (MGts) bilan adashtiriladi. Yuqori xotira tezligi o'qish va yozish so'rovlariga tezroq javob berishni va shu sababdan yuqori ish ko’rsatkichini anglatadi.
• Qabul qilingan buyruqlar bajarilgunga qadar operativ xotirani kechiktirish vaqtini o'lchash uchun vaqt belgilanadi. Xotira vaqtlari raqamlar to'plami sifatida ko'rsatiladi, masalan, 16-18-18-36 va xotira modulidagi standart stikerda ko'rsatiladi.
Har bir raqam muayyan testga mos keladi. Misol uchun, birinchi raqam CAS kechiktirishni (ustun manzilining strob-impulsini kechiktirish) yoki xotira moduli xotira tekshirgichidan so'rov qabul qilingandan so'ng ma'lumotlar to'plamini qaytaradigan soat davrlarini ko'rsatadi.
O'yin kompyuterini qurishda tayming odatda ustuvor omil emas. Ular BIOS-da qiymatlarini tushirish mumkin bo'lgan, keyin tizim barqarorligini sinab ko'radigan overklo’kerlar uchun qiziqiqdir. Agar bu muvaffaqiyatli chiqsa, hozirgi operativ hotira hajmi bilan ham yanada yuqori ish korsatkichlariga erishishingiz mumkin.
DDR4 va SDRAM
Kompyuterlarda SDRAM (tasodifiy tanlangan sinxron dinamik saqlash qurilmasi) operativ xotira turidan foydalaniladi. DRAM sinxronlash xotirasi CPU chastotasi bilan sinxronlashtiriladi. SDRAM xotirasi doimiy ravishda takomillashtirildi va endi energiya sarfini kamaytirish, ma'lumotlarni uzatish tezligini oshirish va barqaror ma'lumotlarni uzatish kabi afzalliklarga ega bo’ldi.
Zamonaviy kompyuterlarda DDR4 SDRAM xotirasi standart sifatida ishlatiladi. DDR4 Double Data Rate 4 (ikkita 4 bit tezligi) degan ma'noni anglatadi. Bu SDRAM xotirasida SDR (bitta ma'lumotlar uzatish tezligi) texnologiyasini almashtirgan to'rtinchi avlod DDR texnologiyasi. DDR4 xotirasi oldingi avlod xotirasiga nisbatan yuqori ma'lumotlar uzatish tezligi, ortib borayotgan imkoniyatlar va past ish kuchlanishiga ega.
Agar siz yangi kompyuterni yigayotgan bo’lsangiz yoki xotirani nisbatan yangi tizimga almashtirayotgan bo’lsangiz, ehtimol siz standart DDR4 SDRAM xotirasini ishlatishingiz kerak bo'ladi.
Nima uchun DDR4 xotirasi qayta mos kelish hususiyatiga ega emas? Chunki u boshqa vaqt (pastga qarang), boshqa ish kuchlanishi, kontaktlarning boshqa soni va boshqa bir qator o'ziga xos xususiyatlarga ega. DDR4 modullarining tasodifiy o'rnatilishini oldini olish uchun DDR3 modullari bilan bir xil joyda emas, ya'ni DDR4 modullari DDR3 konnektorlariga kiritilmaydi.
Ikki kanalli xotira bilan kengaytirilgan tarmoqli kengligining afzalliklaridan foydalanish uchun nosimmetrik konnektorlarga kamida bitta operativ xotira modulini o'rnatish tavsiya etiladi (odatda ular rangli kodlashga ega). Modullar bir xil quvvatga va bir xil tezlikga ega bo'lishi kerak, chunki tezlik bir xil bo'lmasa, oxirgi tezlik sekinroq xotira modulini aniqlaydi.
Harakatlar algoritmi juda oddiy. Protsessoringizning xususiyatlarini ochib, xotira bilan qanday ishlashi mumkinligini ko'rib chiqing. Shuni ta'kidlash kerakki, AMD protsessorlari bu yerda Intelga nisbatan yuqori chastotalarni ta'minlaydi-bu ularning o'ziga xos xususiyati. Ikkinchi qadam sizning anakartingiz tanlangan chastotani qo'llab-quvvatlayaptimi yoki yo'qligini aniqlashdir. Aks holda, yuqori sinfdagi anakartni tanlashingiz yoki maksimal qo'llab-quvvatlanadigan chastotalik operativ xotirani olishingiz kerak.
Bugungi kunda ko'plab kompaniyalar kompyuterlar uchun operativ xotira modullarini ishlab chiqaradilar. Albatta, taniqli brendlar biroz qimmatroq bo'ladi. Tanlayotganda ularga ustunlik berish kerak. Ikkinchi muhim qadam: anakart ishlab chiqaruvchisi o'z mahsulotlarini sinovdan o'tkazgan va muayyan ishlab chiqaruvchilarning modullari bilan mosligini bilish. Ideal holatda siz tanlagan operativ xotira ishlab chiqaruvchi tomonidan tavsiya etilgan anakart ro'yxatidan bo'lishi kerak.
Agar overklo’king shug’ullanmasangiz, operativ xotira uchun qo'shimcha radiator kerak emas. Bu kompyuterda eng issiq yuklangan element emas. RAM moduli ko'pincha qo'shimcha sovutishsiz ham yaxshi ishlaydi. Katta hajmdagi issiqlik cho'mgichsiz modelni bemalol tanlashingiz mumkin. Lekin shuni takidlash kerakki: ko'pincha radiatorlik to'plamlar yanada chiroyli va ajoyib ko'rinadi. O'yin to'plamlari uchun bunday estetika ortiqcha bo'lmaydi.
Xuddi shunday, yoritilgan narsalar ham bor. Ishlash, tezlik va qulaylikka ta'sir qilmaydi. Agar siz ajoyib o'yin kompyuterini to'plasangiz, bozorda RGB yoritgichli modullarni topishingiz mumkin, bu sizga yorug'lik soyasini tanlash va maxsus atmosfera yaratishga imkon beradi.
Bu turli omillarga bog'liq. Siz bo'sh vaqtingizda o'yinlarni o'ynashni rejalashtirasizmi yoki siz oqim va ilovalarni almashtirasizmi?
8 GB operativ xotira AAA o'yinlar uchun asosiy hisoblanadi (minimal va o'rta grafik sozlamalar bilan). Biroq, operativ xotiraga bolgan talablar ortib bormoqda. Misol uchun, Red Dead Redemption 2 o'yini optimal ishlashi uchun 12 GB operativ xotira, Half-Life: Alyx esa kamida 12 GBni talab qiladi. Kelajakda yangi o'yinlarni o'ynash uchun yetarli miqdordagi xotira kerak bo'lsa, 16 GB operativ xotirani o'rnatishni tavsiya qilamiz.
Agar siz nafaqat o'ynashni, balki o'rtacha yoki maksimal grafik sozlamalardagi strimni va o'ynashni rejalashtirgan bo'lsangiz, 32 GBlik to'plamni tanlashingiz kerak. Bunday xotira miqdori bilan siz jonli efirlarni erkin olib borishingiz, Discord-da suhbat qurishingiz va boshqa oynada YouTube yoki Twitch-dan foydalanishingiz mumkin.
Agar sizning byudjetingiz imkon bersa va sizga ko'proq operativ xotira kerak bo'lsa (3D modellash yoki boshqa professional ilovalar uchun), Windows 10 Home va eng yangi Intel® Core™ i9 protsessorlari 128 GB-ga qadar ko’taradi. Protsessoringizning xotira xususiyatlari bilish uchun "maksimal xotira" ko'rsatkichiga qarang.
Ko'p zamonaviy kompyuterlarda ikki kanalli xotira ishlatiladi. Ikki kanalli rejim (yoki o'zgaruvchan rejim) protsessor xotira tekshirgichiga bir vaqtning o'zida ikkita xotira modulini o'qish va yozishni amalga oshiradigan ikkita kanal orqali RAM bilan ma'lumot almashish imkonini beradi. Bu mavjud tarmoqning kengligini oshiradi.
Ikki kanalli rejim avtomatik ravishda ikkita DIMM konnektorlari mavjud bo'lgan tizim kartalarining ko'pchiligida yoqiladi. Biroq, to'rtta ulagichli tizim kartasida ikkita xotira modulini ishlatganda, xotira bir xil kanalga o'rnatilishi kerak. Ulagichlar odatda rangli kodlashga ega va yaqin yoki bir-biridan keyin joylashishi mumkin. Maxsus ko'rsatmalar tizim kartasidagi hujjatlarda mavjud.
Ideal ishlashni ta'minlash uchun barcha xotira modullari bir xil tezlik, imkoniyatlari va vaqtlarga ega bo'lishi kerak. Iloji bo'lsa, turli xil xususiyatlarga ega xotira modullarini aralashtirish va aralashtirishdan qochish kerak.
Operativ xotira overclockingi 5
Agar siz yuqori sifatli operativ xotirani sotib olgan bo'lsangiz, overklo’king uning xususiyatlari oshishiqishga yordam beradi. Bunga erishishning eng oson usuli-Intel Extreme Memory Profile (Intel XMP) rejimlaridan foydalanish.
Qo'llab-quvvatlanadigan tizim kartasining BIOS-dagi Intel XMP profilini tanlayotganda, xotira kuchlanishini, takt tezligini va vaqt xususiyatlarini avtomatik ravishda sozlash amalga oshiriladi, bu esa samaradorlikni oshiradi. Ushbu oldindan belgilangan sozlamalar allaqachon sinovdan o'tgan va barqarorlikni ta'minlash uchun sertifikatlangan.
Ba'zi tizim kengashlari xotira rejimlarini o'zgartirish va BIOS yordamida aniq xotira sozlamalarini qo'lda o'zgartirish imkonini beradi.